การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้เป็นเรื่องยากที่พี่คนโตจะรับมือ ก็ไม่ใช่เรื่องแปลกที่พี่คนโต จะทำจะอะไรก็ตามเพื่อเรียกร้องความสนใจกลับมา ต่อไปนี้ เป็นขั้นตอนที่จะช่วยพี่คนโต ก้าวข้ามผ่านการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ ด้วยการคุยเรื่องการตั้งท้องในมุมมองง่าย ๆ ให้ลูกมีส่วนร่วมในการเลี้ยงน้อง เพียงเท่านี้ก็จะทำให้เรื่องยากกลายเป็นเรื่องง่าย ๆ ได้ครับ

ระหว่างตั้งท้อง

มันไม่มีคำว่าถูกหรือผิดในการพูดถึงลูกคนใหม่ และก็ไม่มีคำว่าเวลาที่เหมาะสมที่จะพูดคุยเช่นกัน ยิ่งให้เวลาพี่คนโตปรับตัวกับเรื่องน้องคนใหม่นานเท่าไร ก็จะยิ่งดีเท่านั้น

เมื่ออธิบายเรื่องการตั้งท้องให้พี่คนโตฟัง คุณพ่อคุณแม่จะต้องค่อย ๆ อธิบาย ซึ่งเด็กแต่ละคนจะเข้าใจช้าหรือเร็ว ก็ขึ้นอยู่กับวุฒิภาวะของแต่ละคน

ทางที่ดีควรจะอธิบายเรื่องการตั้งท้องในมุมมองของที่ง่าย ๆ เข้าไว้ ถ้าพี่คนโตยังไม่เข้าโรงเรียน ก็คงจะยังไม่เข้าใจอะไรมาก มันเปล่าประโยชน์ที่จะอธิบายว่าน้องจะมาในอีก 9 เดือน ลองเปลี่ยนมาเป็นน้องจะมาในฤดูหนาวแทน น่าจะดีกว่า

คุณพ่อคุณแม่จะรู้ได้อย่างไรว่าควรจะอธิบายละเอียดแค่ไหน นั้นก็ขึ้นอยู่กับคำถามของลูก เช่น เด็กอายุ 4 ขวบคงอาจจะอยากรู้ว่า น้องมาจากไหน ลูกอาจจะไม่ได้ขอให้อธิบายเรื่องการมีเพศสัมพันธ์ เขาแค่อยากรู้ว่าน้องมาจากทางไหน ก็แค่อธิบายว่า น้องก็ออกมาจากท้องแม่งัย แค่นั้นก็พอ ถ้าลูกอยากรู้มากกว่านี้ เขาก็จะถามต่อเอง

ถ้าลูกเกิดสนใจมากเป็นพิเศษ แนะนำให้ทำกิจกรรมต่อไปนี้ร่วมกัน ก็จะช่วยได้ครับ เช่น

• ให้ดูรูปตอนพี่คนโตตอนเล็ก ๆ
• อ่านหนังสือเกี่ยวกับการกำเนิดชีวิต (เอาแบบที่จัดทำเพื่อสอนเด็ก ก็จะยิ่งดีครับ)
• พาไปหาเพื่อนที่มีลูกยังเล็กอยู่
• ช่วยกันจัดกระเป๋าไปโรงพยาบาล
• ให้ช่วยคิดชื่อเล่น
• พาไปพบหมอด้วยกัน แล้วให้พี่คนโตฟังเสียงเต้นชองหัวใจของน้อง

ผมไม่แน่ใจว่า ตามโรงพยาบาลประเทศไทย มีคอร์สเตรียมความพร้อมเรื่องน้องคนใหม่หรือเปล่า คอร์สที่ว่าก็จะสอนประมาณว่าจะอุ้มน้องอย่างไร อธิบายว่าน้องเกิดมาได้อย่างไร และเปิดโอกาสให้พี่คนโตได้แสดงความรู้สึกที่มีต่อน้องคนใหม่ด้วย

เตรียมรับมือตอนไปคลอด

เมื่อใกล้ ๆ วันครบกำหนดคลอด คุณพ่อคุณแม่ควรจะบอกพี่คนโตว่า เราจะต้องทำอะไร เมื่อไร (คล้าย ๆ กับแผนการไปเที่ยวละครับ) การบอกสิ่งเหล่านี้ จะทำให้พี่คนโตรู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น และต้องทำอะไร เมื่อวันนั้นมาถึง

คุณพ่อคุณแม่ควรจะพาพี่คนโตไปโรงพยาบาลด้วยในวันคลอด และ ควรจะให้เขาอยู่กับคุณพ่อคุณแม่และน้องคนใหม่ตามลำพัง เพื่อทำให้พี่คนโตรู้สึกว่า เขาก็เป็นส่วนหนึ่งในวันสำคัญวันหนึ่งของครอบครัว

พยายามทำให้กิจวัตรของพี่คนโตเป็นปกติให้มากที่สุด เท่าที่จะทำได้ในวันที่น้องเกิด ถ้าต้องมีการโยกย้ายห้องที่พี่คนโตเคยนอนไปนอนห้องอื่น เพื่อให้น้องคนเล็กมาแทน ก็ควรจะทำตั้งแต่เนิน ๆ (สัก 2-3 อาทิตย์ก่อนวันครบกำหนดคลอด) หรือถ้าพี่คนโตกำลังอยู่ในช่วงสำคัญ เช่น กำลังฝึกเข้าห้องน้ำ หรือ นอนคนเดียว ก็ต้องรีบฝึกให้ได้ก่อนวันครบกำหนดคลอด หรือไม่ก็ ค่อยไปฝึกหลังจากที่น้องเกิดแล้ว สักระยะหนึ่ง ไปเลยครับ

เป็นอย่างไรบ้างครับ เราในฐานะคุณพ่อคุณแม่ ก็ต้องค้นหาเทคนิคตั้งหลายอย่าง ในการเตรียมความพร้อม เรื่องน้องคนใหม่ ให้กับพี่คนโต ในตอนหน้า เราจะมาดูกันว่า เมื่อน้องคนใหม่กลับมาอยู่ที่บ้านแล้ว เราจะรับมือกับพี่คนโตอย่างไรต่อไป ...